Võ sĩ tử vong khi cắt cân: Nỗi đau không lạ

Cộng đồng võ thuật đang bày tỏ sự thương cảm đến với võ sĩ Muay Thái người Scotland ‘Deachkalek’ Jordan Coe. Anh đã qua đời vì sốc nhiệt và đột quỵ sau khi chạy bộ để cắt cân dưới trời nắng gần 40 độ C.

Ngày 25/3, Jordan Coe rời khách sạn để chạy bộ vào lúc 11h30 và bị xác nhận mất tích vào buổi chiều cùng ngày. Sáng hôm sau, người ta mới tìm ra Jordan. Đáng tiếc, anh đã qua đời từ lâu.

Jordan Coe trong bộ quần áo ép cân

Cái nắng 40 độ C tại Thái Lan là thủ phạm chính, nhưng quá trình cắt cân của võ sĩ cũng là một nguyên nhân không thể bỏ qua trong tai nạn của Jordan Coe.

Vấn đề còn nhức nhối hơn khi không chỉ các võ sĩ Muay Thái mà tất cả các võ sĩ tham gia thể thao đối kháng đều đang đối mặt với những đợt cắt cân khắc nghiệt.

Vì sao phải cắt cân?

Khi đã bàn đến thể thao đối kháng chuyên nghiệp, khoảng cách giữa kẻ thắng người thua đôi khi chỉ là một lằn ranh mong manh. Có rất nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng đến lằn ranh này trong mỗi cuộc thi đấu.

Jordan Coe trước và sau khi cắt cân

Là một trong số những gương mặt trẻ rất có tiềm năng của Muay Thái, Jordan Coe từng thi đấu tại hạng cân 53, sau đó là 55kg vào năm 2014. Anh giành khá nhiều chiến thắng nhờ chiều cao vượt trội so với các võ sĩ đồng hạng cân khác.

Tuy nhiên khi Jordan tăng cân và buộc phải thi đấu ở hạng 57kg, ưu thế này không còn rõ ràng nữa. Chỉ trong 4 tháng, Jordan thua liền 3 trận.  

Một võ sĩ không thể không tìm kiếm lợi thế về chiều cao, lợi thế về sải tay, lợi thế về thể hình. Bằng mọi giá, các võ sĩ sẽ muốn thi đấu ở hạng cân nhẹ nhất có thể, nơi họ có nhiều khả năng chiến thắng một đối thủ thấp bé hơn ở cùng hạng cân.

Và thế là những đợt cắt cân ra đời, trở thành một trong những thách thức lớn nhất của các võ sĩ hiện đại.

Clip highlights Jordan Coe:

Các võ sĩ cắt cân như thế nào?

Mục tiêu chính của việc cắt cân là giảm khối lượng cơ thể xuống cân nặng thấp nhất có thể. Để làm được điều đó, các võ sĩ sẽ cố gắng bài xuất nước - vốn chiếm đến 60-70% khối lượng cơ thể - ra ngoài.

Việc cắt nước cơ thể này hiệu quả đến độ một võ sĩ có cân nặng bình thường 98kg (Heavyweight) có thể lên võ đài ở 84 kg (Middleweight), với 2,5 cm lợi thế sải tay so với độ dài sải tay trung bình của cả hạng cân.

Clip Cris Cyborg cắt cân:

Có nhiều phương án để cắt cân bằng cắt nước. Chạy bộ, tập luyện trong khi mặc bộ quần áo ép cân vừa bí bức vừa nặng. Ngồi phòng xông hơi hàng giờ ở nhiệt độ 65 - 70 độ C. Ngâm mình trong bể nước muối epsom. Nhịn ăn, nhịn uống, nhịn muối, vì muối giữ nước trong cơ thể. 

Nhiều võ sĩ còn sử dụng cả thuốc lợi tiểu để giúp cơ thể tháo nước nhanh hơn.

Sau khi cân nặng của một võ sĩ được xác nhận, họ sẽ được bù nước để trở lại trạng thái thi đấu.

Hậu quả kinh hoàng

Phải khẳng định, không một phương pháp cắt cân nào trong số những phương pháp kể trên đem lại một đợt cắt cân an toàn và thoải mái cho các võ sĩ.

Người bình thường cắt nước đến 5% khối lượng cơ thể đã là nguy hiểm. Các võ sĩ, vì chiến thắng, buộc phải đương đầu với điều đó và thậm chí có thể cắt nước đến 15 - 18% khối lượng cơ thể trước một trận đấu.

Miesha Tate kiệt sức nhưng vẫn phải chuẩn bị chờ bể nước 40 độ chứa muối Epsom để cắt cân trước khi bước vào UFC 200

Việc cắt cân đòi hỏi các võ sĩ phải có tinh thần thép để chống cự những nhu cầu từ chính cơ thể mình. Rất nhiều võ sĩ đã phải công nhận rằng việc chiến thắng chính mình để không uống một ngụm nước còn khó khăn gấp bội so với việc đối đầu với bất cứ ai trên võ đài trong một trận đấu thực sự.

Không chỉ vậy, khi nhìn vào những thay đổi trong cơ thể người, việc cắt cân để lại những hậu quả nghiêm trọng hơn nhiều.

Mất nước ảnh hưởng trực tiếp đến độ đặc của máu và dịch gian bào, buộc tim phải làm việc vất vả hơn, tạo huyết áp cao hơn để đẩy máu đặc luân chuyển đi khắp cơ thể. Cùng nguyên nhân, mất nước gây hại cho hoạt động của gan, lá lách, mật, thận.

Đồng thời, thiếu nước, hoạt động của hệ thống trao đổi nhiệt, hệ thống đề kháng đều giảm xuống. Máu đặc cũng khiến những cục máu đông dễ xuất hiện hơn, có thể gây tai biến nếu cục máu động đi vào tim hoặc não.

Khi đã kiệt sức vì thiếu nước, một mẩu nước đá cũng là món quà tuyệt vời để võ sĩ giữ vững tinh thần

Trường hợp của Jordan Coe không phải tai nạn thảm khốc đầu tiên diễn ra trong khi các võ sĩ cắt cân. Năm 2015, võ sĩ MMA Trung Quốc Yang Jian Bing đã tử vong do suy tim trong khi cắt cân để chuẩn bị thi đấu tại ONE Championships.

Cùng với suy tim, sỏi thận do những đợt cắt cân liên tục cũng đang là vấn đề nhức nhối trong làng thể thao đối kháng.

Làm thế nào để bớt đi những nguy hiểm?

Khó mà ngăn cản một võ sĩ đang khát khao chiến thắng không thực hiện việc cắt cân. Tuy nhiên, các nhà tổ chức giải đấu có thể dùng nhiều biện pháp để giảm bớt nhu cầu cắt cân của các võ sĩ.

Quyền Anh có tổng cộng 17 hạng cân, trong khi MMA chỉ có 9 

Với các bộ môn như Boxing, Kickboxing, Muay Thái, giải pháp mà các nhà tổ chức đang thực hiện là chia nhỏ hạng cân, để các võ sĩ có thể thi đấu ở hạng cân rất sát với cân nặng tự nhiên. Khoảng cách giữa mỗi hạng cân của quyền Anh và Kickboxing vào khoảng 2-3kg.

Trong khi đó, các võ sĩ MMA đang phải thi đấu ở những hạng cân có khoảng cách rất lớn, ví dụ như khoảng cách giữa hạng Middleweight và Light Heavyweight của nam lên đến 20 pound, tương đương hơn 9kg. Khoảng cách giữa hạng Strawweight và Bantamweight của nữ cũng tương tự với khối lượng chênh lệch 9,2kg.

Bù lại, các nhà làm luật tại UFC và ONE Championships đang dùng những biện pháp khác để buộc các võ sĩ phải thi đấu ở gần cân nặng tự nhiên của họ hơn.

Vẫn cần nhiều thay đổi ở MMA để các võ sĩ không phải mang những thân hình khô xác như thế này thượng đài

Sau tai nạn của Yang Jian Bing, ONE Championships đã công bố cấm cắt cân bằng biện pháp cắt nước từ năm 2015, buộc các võ sĩ chỉ có thể giảm cân bằng ăn kiêng và vận động.

UFC thì cấm bù nước bằng phương pháp tiêm tĩnh mạch và đẩy thời gian cân lên trước một ngày, buộc các võ sĩ không thể cắt cân quá sâu và có nhiều thời gian hơn để bù nước trước trận đấu.