Năm 2018, có võ sĩ boxing Đổ Hồng Ngọc bị buộc phải lên mặt báo bởi vụ lùm xùm xung quanh giới tính thực của cô. Cô sinh ra, được bác sĩ nhận dạng bộ phận sinh dục ngoài là nữ, lớn lên được mọi người đối xử như nữ giới, nhưng oan nghiệt là việc chạy nhiễm sắc thể lại cho ra kết quả cô mang một cặp nhiễm sắc thể XY của nam.
Vậy rốt cuộc cô nên được tính là nam hay nữ?
Để làm rõ vấn đề này, có lẽ cần điểm lại một vài tri thức về sự phát triển và biệt hóa bộ phận sinh dục ngoài của phôi – thai nhi người.
Theo kết quả siêu âm và những nghiên cứu y học kinh điển trong thập kỷ qua, dù phôi người có mang nhiễm sắc thể giới tính XY hay XX, thì trong 8 tuần đầu, phôi thai người đều tồn tại hai cấu trúc, hai cơ quan sinh dục.
Một là ống Mullerian sau này sẽ phát triển thành cơ quan sinh dục nữ, và một là ống Wolffian mà sau này sẽ biệt hóa thành cơ quan sinh dục nam.
Chuyện "trở thành thân nam nhi" ở phôi người là một hành trình yêu cầu khá nhiều yếu tố, bởi sự phát triền bình thường của cơ quan sinh dục nam sẽ phụ thuộc vào sự ảnh hưởng qua lại của các gen trên nhiễm sắc thể Y, hormone nam testosterone và hormone ức chế sự phát triển của ống Mullerian (Anti Mullerian hormone – AMH).
Chỉ cần một trong số đó hoạt động không hiệu quả hoặc bị ức chế, ống Wolffian sẽ trở thành bộ phận thứ yếu ở tuần thai thứ 8. Thay vào đó ống Mullerian sẽ chiếm cứ vị trí chủ đạo, biệt hóa trở thành một bộ phận sinh dục ngoài y như nữ.
Sau thời điểm này, kể cả khi phôi thai được bổ sung testosterone hay có phát triển tinh hoàn đi chăng nữa, cấu trúc của bộ phận sinh dục ngoài cũng đã bị cố định. Nó sẽ không tự nhiên thay đổi cho đến cuối đời, bất chấp nhiễm sắc thể có là XX hay XY. Hiện tượng này sẽ gây ra cái gọi là "dương vật thụt", "tinh hoàn thụt" mà ta vẫn biết.
Thậm chí, như một trường hợp hiếm được ghi nhận ở Canada vào năm 1996, còn có một ca vừa có tinh hoàn và ống dẫn tinh, lại vừa có cấu trúc tử cung và vòi dẫn trứng khá phát triển trong khi mang nhiễm sắc thể XY của nam!
Theo thống kê của Cộng đồng Liên giới tính Bắc Mỹ (ISNA), cứ hai nghìn người thì một người sẽ biệt hóa giới tính không rõ ràng và trở thành người liên giới tính (intersexs)
Vậy việc "ông tạo nặn lỗi" này có xảy ra thường xuyên hay không?
Rất tiếc là có. Theo thống kê của Cộng đồng Liên giới tính Bắc Mỹ (ISNA), tỉ lệ lỗi diễn ra khi biệt hóa giới tính ở người là 1/2000, nghĩa là cứ hai nghìn người thì một người sẽ biệt hóa giới tính không rõ ràng và trở thành người liên giới tính (intersexs).
Ở cộng đồng Châu Á, nhất là những nước chịu ảnh hưởng văn hóa phụ quyền Trung Quốc, tỷ lệ này sẽ thấp hơn bởi không ít gia đình có tư tưởng chọn lọc giới tính thai nhi trước khi sinh, nhưng đó lại là một câu chuyện khác mà người viết sẽ không lạm bàn.
Trở lại câu chuyện của những người intersex, hay như trường hợp võ sĩ Đổ Hồng Ngọc., mang nhiễm sắc thể XY nhưng bộ phận sinh dục ngoài lại được xác nhận là của nữ.
Trong thể thao, nhất là thể thao đối kháng, tầm quan trọng của testosterone – hợp chất anabolic xây dựng cơ bắp quan trọng bậc nhất trong cơ thể người – là chuyện khỏi phải bàn. Nó làm tăng tốc xây dưng cơ bắp và sức mạnh, tăng sự hình thành của các tế bào máu, tăng tốc độ phục hồi chấn thương, tăng khả năng hấp thụ protein, làm chắc xương và giảm mỡ.
Bởi thế mà chuyện cơ thể võ sĩ có cấu tạo nam hay nữ, lượng sản xuất hormone testosterone như thế nào là cực kỳ quan trọng để có sự công bằng tương đối trong việc sắp xếp các trận đấu. Có mấy khi người ta dám để các nữ võ sĩ lên đài với các võ sĩ nam, kể cả khi cùng hạng cân!
Cũng vì lý đó mà không chỉ võ thuật, nhiều môn thể thao thành tích cao khác cũng rất không hữu hảo với những người chuyển giới (transgenders) và liên giới tính (intersexs).
Patricio Manuel - Boxer chuyển giới từng sinh ra dưới cái tên rất nữ tính Patricia Manuel
Nếu bạn quan tâm đến võ thuật, nhất là Muay Thái, hẳn bạn sẽ nhớ mang máng đến cái tên Nong Rose. Nong Rose Banjaroensuk có cái tên khai sinh là Somros Polchareon, giới tính nam. Cô đã chuyển giới sang nữ, nhưng hiện tại vẫn đánh đài Muay Thái với các đối thủ nam nhi.
Một ví dụ khác ít nổi tiếng hơn thuộc về Boxing, đó là Patricio Manuel – một võ sĩ sinh ra với giới tính nữ, từng 5 lần vô địch giải trẻ nghiệp dư Mỹ. Nhưng sau khi chuyển giới thành nam, anh cũng xác định sẽ lên sàn chiến đấu với các tay đấm nam luôn.
Điểm chung ở đây là cả hai đều quyết định tiếp tục nghề võ ở sàn đấu của các nam võ sĩ, bởi bản thân họ hiểu được rằng mình đã có lợi thế testosterone quá cao so với các vận động viên nữ thông thường. Tương tự, không ít các vận động viên chuyển giới và liên giới ở các bộ môn thể thao khác cũng phải chọn tiếp tục cuộc chơi bằng việc đọ sức với các đối thủ nam.
Sự khác biệt về thể chất giữa nam và nữ là quá rõ ràng, nên việc để các vận động viên chuyển giới - liên giới thi đấu với các vận động viên nam chắc chắn sẽ là thiệt thòi cho họ
Điều này có công bằng với bản thân họ không? Hẳn là không, bởi một vận động viên nam thông thường, được phát triển cơ bắp dưới nồng độ testosterone cao trong suốt cuộc đời họ, chắc chắn sẽ có bộ cơ xương "ngon lành" hơn một vận động viên nữ chuyển giới chỉ mới bắt đầu dùng testosterone liều cao để biến đổi giới tính trong vài năm hay một vận động viên intersex ngay từ đầu đã có lượng testosterone phát triển không đủ mạnh.
Điều đó không ảnh hưởng đến thành tích mới là lạ!
Nhưng nếu đẩy họ xuống sân chơi của nữ, thì lại quá thiếu công bằng cho các đối thủ của họ. Chuyện các vận động viên chuyển giới và liên giới muốn tham gia sân chơi nữ chỉ mới được Ủy ban Olympic Quốc tế mở một mặt lưới rất nhỏ vào năm 2016, với hai nữ vận động viên chuyển giới đầu tiên đã được tham gia cạnh tranh với các nữ VĐV thông thường tại Olympic Rio.
Còn trước đó, theo điều tra và thống kê từ Vice.com, vì mục tiêu tham dự sân chơi Olympic, đến năm 2015, từng có không dưới 100 trường hợp những vận động viên chuyển giới – liên giới bị ép phải thực hiện phẫu thuật và sử dụng thuốc ức chế hormone với những di chứng rất nặng nề để được chính thức thi đấu.
Cũng vì lý đó mà không chỉ võ thuật, nhiều môn thể thao thành tích cao khác cũng rất không hữu hảo với những người chuyển giới (transgenders) và liên giới tính (intersexs).
Bởi vậy, chuyện giới tính được xác định như thế nào sẽ là điều có ảnh hưởng vô cùng lớn đến cuộc sống, đến sự nghiệp của một vận động viên. Nào có cái gì dễ dàng kiểu "tụt quần ra xem" rồi cứ thế phán là xong!
Boxing Cần Thơ và nữ anh thư săn vàng của họ, võ sỹ Đổ Hồng Ngọc đã từng gây rúng động làng thể thao Việt Nam như thế nào?
Chủ tịch WBC Marucio Sulaiman mới đây đã lên tiếng về vụ điều tra Tyson Fury gian lận chất cấm vừa qua.
Sự nghiệp của tân vương WBC hạng nặng Tyson Fury đột ngột gặp một scandal khổng lồ có khả năng hủy hoại sự nghiệp và danh tiếng của anh.
Link trực tiếp MSI LOL 2025. Cập nhật diễn biến, kết quả các trận đấu Mid Season Invitational 2025, giải đấu Liên Minh Huyền Thoại quốc tế thứ 2 trong năm.
Los Angeles Lakers quyết định thực hiện 2 cú trade nhằm cải thiện vị trí trên bảng NBA Draft 2025, cuối cùng mang về một tài năng trẻ triển vọng,.
Cập nhật lịch thi đấu MSI LOL 2025: GAM Esports đối đầu Bilibili Gaming. Liệu đại diện của VCS có thể tạo nên bất ngờ trước 1 trong những đội tuyển mạnh nhất?
Lịch thi đấu, trực tiếp Giải vô địch cầu lông các nhóm tuổi thiếu niên quốc gia năm 2025 hôm nay. Cập nhật lịch trực tiếp Giải vô địch cầu lông các nhóm tuổi thiếu niên quốc gia năm 2025 mới nhất.
Chuyên gia của tờ Marca đưa ra dự đoán kết quả trận đấu giữa Inter Milan vs Fluminense thuộc vòng 1/8 FIFA Club World Cup.
Cập nhật link trực tiếp giải bóng chuyền Volleyball Nations League - VNL 2025 hôm nay ngày 27/6 trận đấu giữa Nhật Bản vs Ukraine.
Bảng xếp hạng MSI 2025 Power Rankings. Đánh giá các đội tuyển trước khi giải đấu Mid-Season Invitational chính thức khởi tranh.
Giá vé trận Manchester Reds vs Ngôi sao Việt Nam giảm cực sốc so với mệnh giá gốc. Trận đấu có sự góp mặt của các cựu huyền thoại Quỷ đỏ như Ryan Giggs, Paul Scholes.
Link xem trực tiếp trận bóng đá Đà Nẵng vs Bình Phước thuộc play-off V.League. Cập nhật kênh phát sóng, link trực tuyến Đà Nẵng vs Bình Phước lúc 18h00 ngày 27/6.
Chuyên gia của tờ Sporting News đưa ra dự đoán kết quả trận đấu giữa Mỹ vs Costa Rica thuộc vòng tứ kết Gold Cup Concacaf.
Tại giải cầu lông US Open 2025 đẳng cấp Super 300, Việt Nam có 3 tay vợt tham dự là Nguyễn Thùy Linh, Nguyễn Hải Đăng và Lê Đức Phát.
Khi giải Tour de France 2025 sắp bắt đầu, sự chú ý đang đổ dồn vào các tay đua được kỳ vọng sẽ thách thức ở các hạng mục khác nhau.
Tiến Linh chính thức bị giảm từ 14 bàn thắng xuống còn 13 bàn thắng ở mùa giải V.League 2024/25 sau khi bàn thắng ở vòng 25 của anh bị 'tước'.
Thị trường chuyển nhượng hè 2025 mở và đóng cửa vào những thời điểm khác nhau. Ví dụ, tại Anh mở vào ngày 12/6 và đóng ngày 1/9. Dưới đây là danh sách chuyển nhượng của các CLB.
Việc chiêu mộ hậu vệ trái Milos Kerkez có nghĩa là Liverpool đã vượt mốc chi tiêu 200 triệu bảng trong kỳ chuyển nhượng hè 2025.
Gonzalo Garcia đã ra sân từ đầu trong trận đấu với Al Hilal do Kylian Mbappe vắng mặt, trở thành cầu thủ ghi bàn đầu tiên của kỷ nguyên Xabi Alonso.
Cristiano Ronaldo đã ký hợp đồng béo bở nhất trong lịch sử thể thao với con số khổng lồ có giá trị cơ bản là 492 triệu bảng trong 2 năm.
Chuyên gia của tờ Marca đưa ra dự đoán kết quả trận đấu giữa Benfica vs Chelsea thuộc vòng 1/8 FIFA Club World Cup.
Chuyên gia của tờ Marca đưa ra dự đoán kết quả trận đấu giữa PSG vs Inter Miami thuộc vòng 1/8 FIFA Club World Cup.
Chuyên gia của tờ Marca đưa ra dự đoán kết quả trận đấu giữa Palmeiras vs Botafogo thuộc vòng 1/8 FIFA Club World Cup.
Chuyên gia của tờ Marca đưa ra dự đoán kết quả trận đấu giữa Flamengo vs Bayern Munich thuộc vòng 1/8 FIFA Club World Cup.
FIFA Club World Cup 2025 đã đi đến những trận đấu cuối cùng của vòng bảng và lần lượt xác định 16 đội bóng có mặt ở giai đoạn loại trực tiếp.
30 kỳ thủ trẻ tiêu biểu, trong đó có những VĐV nổi bật như Đầu Khương Duy, Nguyễn Nam Kiệt cùng Bành Gia Huy... vừa được vinh danh tại giải Vô địch cờ vua trẻ quốc gia 2025...
Ilia Topuria và Charles Oliveira - hai nhân vật chính của UFC 317 đã đối mặt lần đầu tiên với những lời nhắn lạnh lùng trước giờ lên đài.
Thần tượng của Nguyễn Thị Oanh, tượng đài Faith Kipyegon đã bỏ lỡ cơ hội đi vào lịch sử thế giới ở nhiệm vụ chạy 1 dặm dưới 4 phút rạng sáng nay...
Kết quả bóng đá FIFA Club World Cup 2025 hôm nay. Cập nhật kết quả Giải vô địch thế giới các câu lạc bộ 2025 mới nhất.
Bảng xếp hạng bóng đá FIFA Club World Cup 2025 hôm nay. Cập nhật BXH FIFA Club World Cup 2025 mới nhất.
Cuộc đọ sức đầy duyên nợ giữa thủ môn kỳ cựu Bùi Tiến Dũng và tiền đạo Công Phượng. Một màn so tài rất đáng chú ý tại trận play‑off quyết định suất dự V.League 2025/26 giữa Đà Nẵng và Bình Phước.
Lịch thi đấu, trực tiếp US Open năm 2025 hôm nay. Cập nhật lịch trực tiếp Giải cầu lông Mỹ mở rộng năm 2025 mới nhất.
Lịch thi đấu trận boxing ầm ĩ giữa Jake Paul và Julio Cesar Chavez Jr thu hút sự chú ý từ giới hâm mộ, có lẽ phần vì Jake Paul mới... đánh bại Mike Tyson.
Lịch thi đấu, trực tiếp billiard carom 3 băng Porto World Cup năm 2025 hôm nay. Cập nhật lịch trực tiếp giải billiard carom 3 băng Porto World Cup năm 2025 mới nhất.
Cristiano Ronaldo đã gia hạn hợp đồng với câu lạc bộ Saudi Arabia đến năm 2027, kéo dài sự nghiệp chuyên nghiệp của mình vượt quá 22 mùa giải.
Hà Lan đã giành chiến thắng sít sao trước Tây Ban Nha để giành chức vô địch đầu tiên tại trận chung kết Giải vô địch U19 châu Âu của UEFA năm 2025.
Dù mới 20 tuổi, Yang Hansen đã được đánh giá là một trong những ngôi sao trẻ đáng chú ý nhất bóng rổ Trung Quốc. Nay anh đã chính thức đặt chân đến NBA.
Nhận định MMA - Nhận định UFC 317 với trận đấu tâm điểm tranh đai vô địch hạng nhẹ giữa Ilia Topuria và Charles Oliveira.
Với lượng lượt pick khá lớn tại vòng 1 NBA Draft 2025, Brooklyn Nets đã khiến cả giải bóng rổ nhà nghề Mỹ phải bất ngờ với nước đi chưa từng thấy.
BTC phát đi thư xin lỗi về sự cố khiến hai huyền thoại Man United Ryan Giggs và Paul Scholes đến Việt Nam trễ hơn dự kiến.
Tin tức về tình hình chuyển nhượng của Liverpool trong mùa hè 2025. Cập nhật diễn biến các mục tiêu và bản hợp đồng mới nhất của Liverpool.
Dù cả Rodtang và Takeru đều sẵn sàng hội ngõ trên võ đài, chủ tịch ONE Championship Chatri Sityodtong lại không mấy hào hứng với ý tưởng này.
Bảng xếp hạng MLS mùa giải 2025 mới nhất. Xem BXH giải bóng đá nhà nghề Mỹ được cập nhật hôm nay chính xác.