Ilia Topuria: Đứa trẻ tị nạn đã leo lên đỉnh cao UFC như thế nào?

Cuối tuần này tại UFC 317 ngày 29 tháng 6, làng MMA thế giới sẽ đón chào sự trở lại của "El Matador" Ilia Topuria. Ngôi sao bất bại người Georgia/Tây Ban Nha sau hành trình càn quét hạng lông, nay sẽ chính thức chuyển lên hạng nhẹ để nhắm tới danh hiệu thứ hai ở UFC, với kẻ thách thức phía bên kia là cựu vương Charles Oliveira.

Đây không chỉ là một trận tranh đai với Ilia Topuria, mà còn là cơ hội để anh đặt dấu mốc trên hành trình theo đuổi võ thuật phi thường, từ một cậu bé tha hương đến nhà vô địch của giải đấu danh giá nhất thế giới.

Tuổi trẻ và niềm tin tuyệt đối vào võ thuật

Ilia Topuria sinh ngày 21 tháng 1 năm 1997 tại Halle, Đức, trong một gia đình người Georgia (Gruzia) chạy tị nạn khỏi cuộc xung đột sắc tộc Abkhazia, kéo dài từ năm 1992 - 1998. 

Khi có cơ hội trở về quê hương năm 7 tuổi, Ilia Topuria đã được cha mình dẫn tới phòng tập Vật cổ điển (Greco-Roman wrestling) - một trong những môn thể thao có bề dày thành tích nhất của quốc gia này. Thế nhưng, chỉ 8 năm sau, một lần nữa gia đình anh rơi vào cảnh tha hương khỏi cuộc chiến tranh Nga - Georgia. 

Cùng với gia đình trải qua những tháng ngày nghèo khó khi được nhập cư vào Alicante, Tây Ban Nha, Ilia Topuria vốn chẳng còn hứng thú với việc tới trường. Ở tuổi 15, Ilia bỏ học phổ thông để theo đuổi võ thuật toàn thời gian – một quyết định mà với nhiều người là điên rồ.

Trong những ngày đầu, Ilia và anh trai Aleksandre - người sau này cũng trở thành võ sĩ ở UFC, đã phải tập luyện ở bãi biển, sử dụng bờ cát thay sàn đấu, những bao tải cũ thay bao cát. Không có tiền đóng học phí cho phòng tập Nhu thuật Brazil (BJJ), hai anh em đề nghị lau dọn, hỗ trợ huấn luyện viên để được ở lại. Đây cũng là nơi Topuria bắt đầu sự nghiệp thi đấu đỉnh cao của mình.

Quá trình rèn luyện của Ilia diễn ra với một tinh thần cầu tiến và cầu toàn. Không phải vì bỏ học sớm mà Ilia Topuria xem thường kiến thức sách vở. Anh không chỉ học các kỹ năng boxing, Nhu thuật, đấu vật mà còn nghiên cứu cả tâm lý học - khoa học thể thao, thiền định và lập kế hoạch chiến thuật như một kỳ thủ cờ vua. 

Năm 2018, Ilia chính thức đạt đai đen BJJ – một thành tựu lớn khi chưa đầy 21 tuổi. Cùng thời điểm đó, anh bước vào đấu trường MMA chuyên nghiệp với những chiến thắng tuyệt đối bằng submission – phản ánh nền tảng BJJ vững vàng và bản lĩnh ở bộ môn lần đầu tiên tham gia thi đấu.

Tới năm 2019, sau 4 năm làm quen với MMA, Ilia Topuria đã rong ruổi khắp Châu Âu, Nam Mỹ và cả Trung Đông để có cho mình 8 trận thắng, tất cả đều kết thúc bằng knockout hoặc submission. Trong đó, anh từng xuất hiện ở những giải đấu uy tín như Cage Warriors (Anh) hay Brave CF (Bahrain), một bản lý lịch đủ để những giải đấu lớn để ý.

Chấp nhận thử thách để được chú ý tại FC

Ilia Topuria ký hợp đồng với UFC vào tháng 10/2020, chính xác là chỉ hai tuần trước khi có trận đấu đầu tiên với Youssef Zalal.

Không có thời gian chuẩn bị, không được quảng bá, Ilia Topuria chỉ đơn giản được gọi vào như một phương án thế chỗ. Dù vậy, anh vẫn giành chiến thắng sau ba hiệp nhờ khả năng vật và Nhu thuật của mình. 

Và cũng chỉ hai tháng sau, Ilia Topuria tiếp tục được trao cơ hội thứ hai bằng trận đấu với Damon Jackson. Từ đây, UFC bắt đầu chứng kiến một ngôi sao mới dần ló rạng với những phẩm chất vàng: knockout mạnh mẽ, kỹ năng vật và siết cực kỳ uyển chuyển, nhịp độ áp đảo và sự bình tĩnh lạnh lùng.

Hạ Jackson chỉ sau chưa đầy 3 phút bằng một đòn đấm, Topuria tiếp tục nhận lời thượng đài cùng Ryan Hall - chuyên gia nhu thuật với lối đánh cực kỳ khó chịu với những pha khóa siết khó đoán. Thế nhưng, Topuria chẳng ngần ngại lao vào khi đối thủ người Mỹ chủ động mời gọi anh xuống sàn, một lần nữa đòn đấm của chàng trai người Georgia phát huy nội lực, kết thúc Ryan Hall ngay trong hiệp đầu tiên.

Năm 2022, Ilia Topuria thử sức ở hạng nhẹ lần đầu tiên trong cuộc đối đầu Jai Herbert. Một kịch bản tưởng chừng như cơn ác mộng ập đến khi anh dính đòn đá ngay cằm của võ sĩ người Anh. Thế nhưng, Topuria vẫn trụ vững, câu kéo thời gian tới hiệp 2 và cú móc phải một lần nữa xuất hiện, đánh gục hoàn toàn Jai Herbert - cú knockout cho đến nay vẫn được xem là "gọn gàng" nhất sự nghiệp của anh.

Topuria không chỉ thắng – anh thắng theo cách khiến đối thủ mất phương hướng, khiến khán giả bùng nổ. Trận đấu với Bryce Mitchell (UFC 282) là minh chứng rõ nhất: anh bóp nghẹt tay grappler bất bại này bằng một đòn siết cổ dứt khoát – thứ mà đáng lẽ đối thủ mới là người giỏi nhất. 

Tháng 6/2023, Ilia Topuria chính thức đặt bản thân vào vị trí tranh đai vô địch hạng lông khi vượt qua Josh Emmett. Đối thủ người Mỹ được biết đến với uy lực knockout tàn khốc đã trở thành sân khấu cho màn trình diễn kỹ thuật của anh.

Tại đây, một lần nữa Topuria cho thấy những phẩm chất thượng thừa trong bộ kỹ năng Boxing của mình. Không những thế, anh cũng thi đấu trọn 5 hiệp với bảng điểm áp đảo hoàn toàn từ các giám định.

Cơ hội vươn lên đỉnh cao cuối cùng cũng đến khi Ilia đối đầu với huyền thoại Alexander Volkanovski – nhà vô địch bất bại suốt 5 năm liền ở hạng lông, người được xem là võ sĩ hạng lông xuất sắc nhất lịch sử UFC. 

Gặp chút khó khăn ở hiệp đầu tiên, Ilia Topuria tiếp cận "The Great" trong hiệp 2 bằng một cú móc phải chính xác, anh knock-out Volkanovski và giành lấy đai vô địch featherweight. Anh không chỉ trở thành tân vương – mà còn là võ sĩ đầu tiên trong lịch sử Tây Ban Nha và Gruzia giành danh hiệu UFC. Thành tích sau đó giúp anh được đích thân thủ tướng Tây Ban Nha trao quyền công dân của quốc gia vùng bán đảo Iberia.

Đến tháng 10/2024, Ilia bảo vệ đai thành công trước Max Holloway – một tượng đài khác của hạng lông. Bằng chiến thuật lạnh lùng và sự chuẩn bị kỹ lưỡng, Topuria knockout “Blessed” trong hiệp 3, trở thành người đầu tiên đấm gục được huyền thoại người Mỹ. Một lần nữa, anh chứng minh mình không phải hiện tượng nhất thời – mà là thế hệ kế thừa vĩ đại.

Thêm một bước để tiến vào ngôi đền huyền thoại

Dù mới chỉ có 16 trận MMA chuyên nghiệp, Ilia Topuria đã sánh ngang với nhiều huyền thoại vĩ đại ở UFC nhờ "bản CV" dày đặc những cái tên giá trị, đặc biệt là Alexander Volkanovski và Max Holloway.

Tất nhiên, mọi thứ chưa dừng lại, tháng 2/2025, Ilia Topuria tuyên bố từ bỏ danh hiệu vô địch hạng lông để chính thức chuyển lên hạng nhẹ, theo đuổi một trận đấu với nhà vô địch Islam Makhachev. Tuy nhiên, Makhachev không lâu sau đó cũng xác nhận từ bỏ chiếc đai để lên hạng bán trung. Câu chuyện giữa cả hai đã tốn không ít ngôn từ của giới MMA trong suốt nhiều tháng.

Không được chạm trán Islam Makhachev, Ilia Topuria vẫn nhắm tới mục tiêu cao nhất ở hạng cân mới. Một trận đấu tại UFC 317 ngay lập tức được lên lịch với phần thưởng là chiếc đai vô địch đang bỏ trống chủ nhân, cùng kẻ cản bước là tay khóa siết xuất sắc nhất lịch sử UFC - Charles Oliveira.

Với những gì đã thể hiện, Ilia Topuria đang nhận được sự ủng hộ áp đảo về một chiến thắng. Từng bài báo, từng buổi phỏng vấn, "El Matador" vẫn thể hiện phong thái điềm tĩnh, tự tin và lạnh lùng đến đáng sợ. Bởi không ít khán giả tin rằng, anh sẽ tiếp tục bước vào ngôi đền của những nhà vô địch hai hạng cân. 

Nếu giành chiến thắng cuối tuần này, Ilia Topuria sẽ là võ sĩ thứ 10 trong lịch sử giữ đai ở hai hạng cân khác nhau. Anh sẽ tái lập thành tích của Conor McGregor ở hạng lông và hạng nhẹ, điều mà những bại tướng Volkanovski hay Holloway từng cố gắng nhưng chưa thể làm được. 

Đó là chưa kể, Ilia Topuria đã chính thức đặt chân đến hạng nhẹ - nơi luôn được ví von là "bể cá mập" khắc nghiệt bậc nhất UFC. Tại đây, anh hoàn toàn có thể đưa bản thân vượt qua cả những Islam Makhachev, Khabib Nurmagomedov - những nhà vô địch xuất sắc nhất lịch sử hạng cân này.